کارشناس مسائل ترکیه گفت: قرار بر این بود که ترکیه از روند فعلی عبور نکند تا به هر ترتیبی که شده بتواند دریای سیاه را امن نگه دارد و به همین دلیل به دنبال آن است که کریدور شمال و جنوب (از خلیج‌فارس تا دریای سیاه) را به هر ترتیب امن نگهدارد که البته روسیه هم تقریباً همین نظر را دارد.
«علی قائم‌مقامی» کارشناس مسائل ترکیه در تشریح دلایل و ابعاد اولین توافق روسیه و اوکراین بر سر صادرات و آزادسازی غلات در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: بعد از اینکه روسیه به صورت یکجانبه به اوکراین حمله کرد افکار عمومی جهان علیه این کشور بسیج شدند و در امتداد این وضعیت ناتو و مجموعه غرب اعم از آمریکا و اروپا سعی کردند تا از این موضوع علیه مسکو بهره‌برداری کنند. اشتباه کرملین در حمله به اوکراین صرفاً روسیه را زیر تیغ انتقاد قرار نداد، بلکه در اوکراین نظامیان و غیرنظامیان زیادی مورد هجمه قرار گرفتند. بر این اساس دریای‌سیاه در این میان ناامن شد و اتفاقاً تنها خروجی روسیه از طریق این معبر انجام می‌شد که به عرصه نبرد میان کی‌یف و مسکو تبدیل شد. در چنین شرایطی ذخایر حبوبات، گندم، جو و به صورت کلی غلات که اوکراین و روسیه تأمین‌کننده اصلی آنها به حساب می‌آمدند با مشکل روبه‌رو شد و اساساً توزیع آن در بازارهای جهانی به چالش کشیده شد.
وی ادامه داد: این بن‌بست باعث شد به دلیل جنگ موجود، بحران توزیع مواد غذایی در جهان بیش از پیش برجسته شود و در همین جا بود که انتقادها علیه روسیه سر به فلک کشید. این انتقادها تاثیرات منفی بر زنجیره تامین مواد غذایی در دنیا گذاشت و در نهایت موجب شد تا اخیراً روسیه و اوکراین بر سر توزیع غلات در دنیا به یک توافق نسبی دست پیدا کنند. این قرارداد چند روز پیش تحت نظارت سازمان ملل و تحت ضمانت ترکیه در استانبول امضاء شد که در این مراسم آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد و رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه به علاوه وزرای دفاع آنکارا و مسکو حضور داشتند. از طرف اوکراین هم وزیر امور زیرساخت این کشور حضور داشت اما به صورت مستقیم با روسیه طرف قرارداد قرار نگرفت و باید این نشست را یک نشست سه‌جانبه دانست.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: قرار بر این شد تا کمیسیون مشترک هماهنگی میان طرفین در دانشگاه استانبول فعال شود و مقام‌های روسیه، سازمان ملل، اوکراین و ترکیه به صورت ۲۴ ساعته و بدون توقف کریدورهای عبور و مرور کشتی‌های حامل غلات را کنترل کنند که از مبدا بندر اوستیا به سایر معابر دنیا انجام خواهد شد. براساس توافق صورت گرفته آمونیاک، کودهای شیمیایی و غلات قرار است که از طریق این کریدور عبور و مرور به تمام دنیا صادر شود و ورود سایر کشتی‌ها هم به این مسیرها ممنوع خواهد بود؛ به انضمام اینکه کشتی‌های جنگی هم کاروان‌های مذکور را همراهی نخواهند کرد. توجه داشته باشید که عملیات میانجی‌گری ترکیه در مورد صادرات غلات اوکراین و روسیه نیز نتیجه‌بخش بود و به نوعی باید گفت که آنکارا توانست به صورت مثبت اوضاع را به نفع خود رقم بزند و جلو ببرد.
قائم‌مقامی افزود: در نهایت ترکیه توانست جایگاه خوبی را با محوریت این موضوع برای خود در نظام بین‌الملل و در مسیر سیاست خارجی مدنظرش رقم بزند. آنکارا سعی می‌کند اوکراین و روسیه را به هر ترتیبی که شده پای مذاکره بنشاند و به هر نحوه مخالف ادامه جنگ در این روند است. قرار بر این بود که ترکیه از روند فعلی عبور نکند تا به هر ترتیبی که شده بتواند دریای سیاه را امن نگه دارد و به همین دلیل به دنبال آن است که کریدور شمال و جنوب (از خلیج‌فارس تا دریای سیاه) را به هر ترتیب امن نگهدارد که البته روسیه هم تقریباً همین نظر را دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ناتو هم در این میان می‌خواهد که ترکیه به طرفیت از این سازمان، این کریدور را سالم و سلامت هدایت کند اما در این بین باید توجه داشت که اوکراین بیش از حد به آمریکا نزدیک شده است. ممکن است این نزدیکی به ادامه یک جنگ فرسایشی منجر شود و اوضاع دنیا را بیش از این به هم بریزد. از سوی دیگر روسیه هم نگران اقتصاد خود است؛ چراکه ادامه روند جنگ فرسایشی می‌تواند خروجی نامناسبی برای مسکو داشته باشد و در این میان باید توجه داشت که چین هم هیچ‌وقت خود را در این راه فدای مسکو نخواهد کرد.
انتهای پیام/
منبع: ایلنا
