غزال زیاری– اخیرا گروهی از ناظران نهنگ در سواحل کالیفرنیا با پدیده نادری روبرو شدند: یک نهنگ اورکا (نهنگ قاتل) به رنگ سفید! طبق گفته محققان این بچه نهنگ که تقریبا بهطور کامل سفید رنگ بود (به جز چند لکه تیره روی باله پشتی و پوزهاش)، به احتمال فراوان به نوعی بیماری مرتبط با رنگدانههای پوستی به نام لوسیسم مبتلاست.
این بچه نهنگ نادر که “فراستی” نام گرفته، یک نهنگ نر سه ساله است که ناظران نهنگ و محققان محلی حالا او را زیر نظر دارند. در روز ۲۴ آوریل، یک کشتی حامل ناظران نهنگ، فراستی را همراه با شش نهنگ اورکای (نهنگ قاتل) دیگر در فاصله ۱۳ کیلومتری ساحل مالیبو رویت کردند. در آن زمان این کشتی به دیگر قایقهای حاضر در منطقه از جمله کشتی متعلق به Newport Coastal Adventure درباره رویت فراستی خبر داد و خدمه این کشتی موفق شدند که در هنگام ورود به این منطقه، با استفاده از پهپاد از فراستی فیلمبرداری کنند و مارک ژیراردئو، عکاس حیاتوحش هم تصاویری از فراستی و دوستانش ثبت کرد.
فراستی آلبینیسم ندارد
طبق گفته محققان، فراستی به آلبینیسم مبتلا نیست؛ چرا که لکههای تیره رنگی برروی بدنش دیده میشود. در دو حالت، ممکن است نهنگهای قاتل، کم و بیش سفید رنگ باشند؛ یکی از این حالات ابتلا آنها به لوسیسم است که یک بیماری ژنتیکی است که باعث میشود تا برخی یا تمام سلولهای بدن حیوان، تولید ملانین را متوقف کنند (ملانین رنگدانهای است که به پوست، مو،پر و چشمان حیوان، رنگ میدهد). حالت دوم هم ابتلا به سندروم چدیاک هیگاشی است که یک اختلال بسیار نادر و مغلوب ژنتیکی است که آن هم بر تولید ملانین در بدن تاثیر میگذارد.
طبق گفته اریک هوویت، محقق موسسه محافظت از نهنگ و دلفینها (WDC) در انگلیس و نویسنده “دایرهالمعارف نهنگها و دلفینها” در اینباره یادآوری کرده که یک نهنگ قاتل مبتلا به سندروم چدیاک هیگاشی، به سادگی دچار کبودی میشود و مستعد ابتلا به هرگونه عفونت باکتریایی است. این شرایط ممکن است برای این نهنگ، کُشنده باشد.
اما به احتمال قریب به یقین رنگ سفید فراستی، به دلیل ابتلای او به بیماری لوسیسم است؛ چرا که به گفته هوویت او از نظر سلامتی شرایط خوبی داشته و دیگر کارشناسان نیز با نظر او موافق هستند.
حیوانات مبتلا به لوسیسم و آلبینیسم، به نوعی دارای یک نقطه ضعف تکاملی هستند؛ چرا که به سادگی توسط شکارچیان متمایز و شناسایی میشوند؛ پوستشان در برابر نور خورشید حساستر است و همین احتمال آفتابسوختگی و ابتلا به سرطان را بالا خواهد برد و این بدان معناست که میزان بقای آنها در طبیعت ضعیفتر خواهد بود.
طبق گفته هوویت، خوشبختانه فراستی این مشکل را ندارد و زندگی در آب، او را از قرار گرفتن در معرض تابش بیش از حد نور خورشید در امان نگاه میدارد؛ در عین حال نهنگهای قاتل، شکارچی خاصی ندارند. در نتیجه، فراستی قادر خواهد بود تا مانند سایر نهنگها به حیات ادامه داده و زندگی عادی داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
آلبینیسم چیست؟
در پستانداران، آلبینیسم زمانی اتفاق میافتد که فرد یک یا چند ژن جهش یافته را از هر دو والدین به ارث میبرد که در تولید ملانین در بدن، رنگدانه اصلی که رنگ پوست، خز و چشم را تعیین میکند، اختلال ایجاد میکنند. تولید ملانین در ملانوسیتها رخ میدهد، سلولهای تخصصی که در پستانداران آلبینو وجود دارند اما به طور کامل عمل نمیکنند.
موجودات مبتلا به این بیماری، توانایی تولید رنگدانه رنگی در پوست، مو، پرها، پوسته ها یا چشمان خود را ندارند. حیوانات مبتلا به این حالت ظاهری سفید با چشمان قرمز یا صورتی دارند.
فراستی اولین نهنگ قاتل سفید نیست
این اولین بار نیست که ناظران نهنگ، یک نهنگ قاتل سفید را رویت میکنند. در جولای سال ۲۰۲۱ نیز، یک جفت نهنگ قاتل سفید بالغ مبتلا به آلبینیستم در حال شنا در کنار یکدیگر در ژاپن رویت شده بودند. دیدن این زوج از این حیث شگفتانگیز بود که به ندرت میتوان دو نهنگ قاتل سفید را در یک محدوده جغرافیایی مشخص یافت.
رنگ غیرطبیعی بدن آنها، باعث میشود تا رد زخمها و خراشهای روی بدنشان که نتیجه نبرد آنها با دیگر نهنگهای قاتل است راحتتر مشاهده شود.
منبع: livescience
5858